Als een bestuurder bij een voorgenomen besluit dat valt onder Artikel 25, lid 5 Wor geen of te laat advies vraagt aan de or, of als de bestuurder het advies van de or negeert, kan de or (binnen een maand nadat het definitieve besluit kenbaar is gemaakt) op grond van Artikel 26 Wor in beroep bij de ondernemingskamer van de Rechtbank Amsterdam.
In 2024 is dit 18 keer gebeurd, blijkt uit het deze week gepubliceerde Jaarverslag 2024 van de OK. Ter vergelijking: in 2023 werden 17 verzoekschriften ingediend, en in 2022 waren dat er 20.
Intrekken of doorhalen
Van de 18 verzoekschriften leidde het in slechts 6 zaken tot een uitspraak. Dat is een derde van het totaal. 8 verzoeken werden al voor de zittingsdatum ingetrokken of afgewezen. Bij 3 verzoeken gebeurde dit tijdens of na de zitting.
NB: Dat telt op tot 17, niet 18 (klik voor uitleg)
Dit verschil komt door een gewijzigde manier van registreren: als 2 samenhangende verzoeken in één beschikking worden beslist, wordt die uitspraak als één uitspraak geteld. In eerdere jaren werd dit als 2 uitspraken geteld.
Dat in slechts een derde van de ingediende zaken tot een uitspraak komt, heeft volgens Ineke van de Pas van De Voort Advocaten een aantal redenen.
"Enerzijds is de beroepstermijn voor het indienen van een verzoekschrift bij de ondernemingskamer kort, namelijk één maand", schrijft Van de Pas op LinkedIn. "Een verlopen termijn kan niet worden gerepareerd. Kortom, regelmatig wordt - om de termijn veilig te stellen - het verzoekschrift voor de zekerheid ingediend." Onderhandelen vindt daarna plaats, wat kan leiden tot overeenstemming en dus intrekking van de zaak.
Anderzijds wordt het instellen van beroep bij de ondernemingskamer volgens De Voort ook als onderhandelingstactiek gezien. "Een bestuurder zal eerder bewegen als er een verzoekschrift is ingediend, is vaak de gedachte. Bovendien moeten we niet vergeten dat vooral beursgenoteerde bedrijven niet zitten te wachten op een gerechtelijke procedure, omdat dit invloed kan hebben op de aandelen. Alleen al het indienen van het verzoekschrift telt daarvoor al mee."
OK als pressiemiddel?
Een or van zo'n bedrijf kan het (dreigen met) stappen naar de OK dus ook inzetten als pressiemiddel, al kan het ook als chantagetechniek worden uitgelegd. In de praktijk zal het de relatie met de bestuurder echter niet ten goede komen.
Aan de andere kant staat het een ondernemingsraad vrij om naar de OK te stappen als een bestuurder geen (of te laat een) adviesaanvraag stuurt, of een gegeven advies in de wind slaat. Als het een onderwerp betreft dat de or écht belangrijk vindt, is het altijd aan te raden de stap naar de OK te overwegen. Houd er rekening mee dat het verzoekschrift door een advocaat moet worden ingediend.
Eén keer gelijk
Garantie op succes is dat alleen niet. Van de 6 zaken waar het in 2024 daadwerkelijk tot een uitspraak kwam, wees de OK het verzoek van de betreffende or in 5 gevallen af. Slechts één keer werd de verzoekende or in het gelijk gesteld: bij de zaak tegen de bestuurder van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, over het doen van onderzoek op apen.
