Werkdruk aanpakken: voorbij de hypes en de mythes

Werkdruk is een collectief probleem, het is meetbaar en oplosbaar. Ik kom regelmatig werkgevers, HR-adviseurs en workshopleiders tegen die het daar niet mee eens zijn. Zij vinden dat werkdruk vooral een individueel probleem is.

‘U dient beter voor uzelf te zorgen. U heeft een cursus ‘omgaan met stress’ nodig. U heeft het veel te druk in uw privé leven. U moet doen aan zelfregie en mindfulness.’

Maar enkele weken geleden gaf ik een or-cursus in een zorginstelling. Een van de or-leden kwam wat later. Op haar afdeling zat een collega met een burn-out thuis, een andere collega had zich ziek gemeld en er was op dat moment alleen een uitzendkracht en zij zelf over om op een afdeling alle bewoners uit bed te helpen, te wassen en aan te kleden. Zij kwam daarna iets te laat, oververhit en vol stress naar de cursus.

Deze medewerkster zou dus gemotiveerd moeten worden om zich te gaan ontwikkelen, zelf verantwoordelijkheid te nemen voor het plezier in haar werk?

Dit leidt af van de structurele oorzaken van werkdruk

Natuurlijk zijn er verschillen tussen mensen. Maar een benadering die alleen maar de nadruk legt op het individu leidt af van de structurele oorzaken van werkdruk.

Laten we, voordat we de stress-bal bij de medewerker neerleggen, eerst kijken naar zaken als:

  • Planning en organisatie
  • Regels en procedures
  • Personeelsbezetting en flexwerkers
  • Informatie en communicatie
  • Leiding en samenwerking
  • Technologie en onderhoud
  • Opleiding en vakmanschap
  • Mentale belasting
  • Regelruimte/werktijden
  • Toekomstonzekerheid
  • Intern en extern ongewenst gedrag

Werkdruk is te meten

Werkdruk is prima te meten. Bijvoorbeeld met de sneltest werkdruk van SKB/FNV. Dit is een wetenschappelijk verantwoorde test die binnen twee minuten is in te vullen. Deel de resultaten met elkaar in de organisatie.

Zoek vervolgens naar oorzaken. Dat kan het beste door dit te bespreken in een afdelingsoverleg (als dat ondanks werkdruk nog bestaat). Er zijn ook online oorzakentests zoals bijvoorbeeld de Vakbondscheck werkdrukoorzaken. Zoek pas naar oplossingen als de oorzaken in kaart zijn gebracht.

Stel een lijstje op

Stel een wensen-/oplossingenlijstje op en bespreek dat met medewerkers of bedrijfsleiding, ondernemingsraad of vakbondsafdeling. Maak afspraken en vergeet niet successen te vieren. Meet de werkdruk nogmaals enige tijd nadat de oplossingen zijn ingevoerd. Is de werkdruk nog steeds hoog? Zoek naar andere oorzaken. Is de werkdruk verlaagd? Dan heb je de juiste oorzaken aangepakt.

Lees ook:

Koen Zonneveld is dagvoorzitter tijdens de 19e editie van Landelijke VGWM-dag op 9 maart 2023. Niet alleen verzorgt Koen de opening, hij geeft ook de workshop ‘Gebruik de Arbodienst/bedrijfsarts voor je Arbobeleid’. Hierin staat preventief arbobeleid centraal. Hoe zorg je dat de Arbodienst/bedrijfsarts helpt bij het scheppen van veilig en gezond werk? Hoe kun je dat als OR/VGWM-commissie bevorderen? . Bekijk het programma.

Beeld: ShutterstockVoor abonnees
Voor abonnees
arbo

Voor abonnees Checklist: De preventiemedewerker

De Arbowet verplicht bedrijven om minimaal één preventiemedewerker in dienst te hebben, die het arbobeleid uitvoert, deskundige bijstand biedt en contact met de or onderhoudt. 4 belangrijke handvatten voor de preventiemedewerker.

Beeld: Shutterstock
Jurisprudentie

Gedeeltelijke instemming? Dat kan, maar pas op!

Als een or het gedeeltelijk eens is met een besluit, kan hij ervoor kiezen met bepaalde onderdelen in te stemmen. De juiste formulering is dan cruciaal. In dit geval pakte dat ongunstig uit. In de rubriek Jurisprudentie bespreken juristen wekelijks een rechterlijke uitspraak.

gezond en veilig werken

FNV-rapport: Giftige werkcultuur op ministerie Infrastructuur en...

Op het ministerie van I&W is de werkcultuur onvoldoende veilig, volgens 95% van de 1100 ambtenaren die de FNV-enquête invulden. Leidinggevenden en directieleden blijken vaak de oorzaak van grensoverschrijdend gedrag te zijn.

Beeld: Shutterstock
arbo

Misstanden op de werkvloer: hoe pak je als or je rol?

Voor de tweede keer moet de Universiteit Leiden een prominente hoogleraar wegsturen wegens grensoverschrijdend gedrag. Experts bespreken hoe de or kan bijdragen aan het voorkomen en aanpakken van dit soort misstanden, en welke rol een goede meldprocedure en organisatiecultuur spelen.

Beeld: ShutterstockVoor abonnees
Voor abonnees
arbobeleid

Voor abonnees Checklist: let hierop bij een regeling rond het arbobeleid

De or heeft een grote verantwoordelijkheid als het gaat om het arbobeleid van de organisatie. Bijna elk besluit dat de arbeidsomstandigheden raakt, is instemmingsplichtig. Deze checklist helpt de or hierbij.

arbo

De taken van de vertrouwenspersoon: van ondersteuning tot advies

Ongewenst gedrag komt voor in veel organisaties. Ondernemingsraden en VGWM-commissies kunnen hierin een rol spelen. Veel organisaties hebben echter nog geen beleid voor ongewenste omgangsvormen en missen vaak een vertrouwenspersoon, terwijl dit verplicht is voor organisaties met minimaal 10 werknemers.

Beeld: Shutterstock
instemmingsrecht

Instemmingsrecht of adviesrecht? 5 veelvoorkomende misvattingen en de...

Adviesplichtig of instemmingsplichtig? Het gaat vaak mis bij voorgenomen besluiten aan de or. Soms weet de or niet eens dat hij mag adviseren of instemmen. In dit artikel bespreken we misverstanden en oplossingen.

Foto: Shutterstock
arbobeleid

Is 'arbo' vooral een kwestie van voorschriften of gaat het om gedrag?

Veel mensen, ook ondernemingsraad-leden, associëren 'arbo' met regels. Veel regels. En met lange vragenlijsten, zoals bij de RI&E. Hoe zorg je ervoor dat het thema arbeidsomstandigheden de aandacht krijgt die het verdient en niet wordt verwaarloosd door de or?

Onderwerpen beheren

Mijn artikeloverzicht kan alleen gebruikt worden als je bent ingelogd.