Na eerst enkele publieksvriendelijke acties legden sport- en zweminstructeurs van het Geusseltbad Maastricht medio juni, op aandringen van de or en de vakbond, het werk neer. De gemeente weigerde in te gaan op de eis om de cao voor ambtenaren van toepassing te laten zijn op het zwembadpersoneel. Vakbond FNV Publiek Belang opende de stakingskas, zodat de zwembadmedewerkers konden staken voor een gelijkwaardige beloning. Het zwembad bleef in de zomer beperkt open, maar het zorgzwemmen voor ouderen en de zwemlessen voor kinderen werden geschrapt.

Na bijna 8 weken van stakingen en enkele mislukte onderhandelingsrondes ging het personeel weer aan het werk. Maar niet zonder hoop en verwachtingen. Als de gemeente Maastricht voor eind september niet voldoet aan het ultimatum, stappen de bond en de or naar de rechter.

Steun van oppositie

Met onze staking hebben we stevig druk gezet voor een betere beloning en arbeidsvoorwaarden, en we hebben ook de steun verworven van de oppositie in de Maastrichtse gemeenteraad”, zegt zweminstructeur Pascal Caenen, voorzitter van de 3 leden tellende or van Stichting Personeelsbeheer Sport (SPBS), waarbij de zwembadmedewerkers zijn ondergebracht. Op hen is de cao Zwembaden van toepassing, maar daar wil het personeel van Geusseltbad vanaf.

Caenen: “De gemeente weigert echter tot dusver de cao Gemeenten op ons toe te passen, terwijl dat wel geregeld is voor de andere medewerkers, zoals collega’s van Maastricht Sport, waar buitensport en andere bewegingsactiviteiten voor burgers onder vallen. Wij verlangen gelijke beloning voor gelijk werk binnen één bedrijf. Zo simpel en logisch is het.”

'Cao Zwembaden niet meer van deze tijd'

De cao Zwembaden wordt beschouwd als een verouderde en goedkope cao. “Deze cao vergoedt bijvoorbeeld geen onregelmatige werktijden bij schoolzwemmen”, legt or-voorzitter Pascal Caenen uit. “Ook de pensioenvoorziening is verre van riant, in tegenstelling tot wat onze collega’s als ambtenaar krijgen. Er is landelijk zelfs een krapte aan gekwalificeerde zweminstructeurs omdat loon- en arbeidsvoorwaarden niet aantrekkelijk zijn.”

Verschil in beloning

Caenen verwijst naar het verschil in beloning van ten minste € 450 per maand met de andere medewerkers van Maastricht Sport: van parkbeheerder tot technisch medewerker, bewegingstrainer, administrateur en manager. Hen viel in de afgelopen jaren de begeerde status van ambtenaar ten deel dankzij overheveling naar de cao Gemeenten.

Deze medewerkers, van wie een aantal in hetzelfde gebouw als het Geusseltbad werkt, hebben - anders dan het zwembadpersoneel - recht op een toeslag voor onregelmatige werktijden en een individueel keuzebudget (IKB - een persoonlijk budget dat je naast je salaris als rijksambtenaar kunt krijgen). Caenen: “Alleen wij als ‘natte hoek’, de zwembadmedewerkers, bleven over. Dat voelt enorm onrechtvaardig. De gemeente zet ons aan de zijlijn om onder een goedkope cao het zwembad te blijven runnen.”

Zwembad bewust op afstand gezet door gemeente

Toen het Geusseltbad in 2013 werd opgeleverd, besloot de gemeenteraad het zwembad op afstand te plaatsen en onder te brengen in de gemeentelijke stichting Personeelsbeheer Sport. Hierdoor vielen het badpersoneel en de instructeurs niet langer onder de cao Gemeenten, maar onder de cao Zwembaden. Deze cao maakt flexibele werktijden mogelijk en verplicht de gemeente niet tot het betalen van onregelmatigheidstoeslagen.

Na 2013 richtte de gemeente ook Maastricht Sport op om bewegen en sporten voor jong en oud te stimuleren. Vanaf 2017 begon het zwembadpersoneel echter met een mengeling van jaloezie en verbazing te kijken naar hun collega’s van Maastricht Sport. Zij verdienden in vergelijkbare functies dankzij de aantrekkelijkere cao Gemeenten minimaal 20% meer.

Bod gemeente onvoldoende voor FNV

Tijdens de staking bood wethouder Mackus (CDA, Sport en Economie) het zwembadpersoneel extra salaris voor enkele loonschalen. “Maar niet eens voor iedere medewerker bij het zwembad”, aldus Caenen, bovenop de 11% loonsverhoging die de FNV in een principeakkoord had afgesproken met de werkgevers in de cao Zwembaden. Dit principeakkoord werd door de FNV-leden in het land als ‘onvoldoende’ afgewezen, mede vanwege de 11% die werkgevers over ruim 2 jaar mogen uitsmeren.

Caenen: “Mackus bood ook geen fatsoenlijke pensioenregeling en onregelmatigheidstoeslag. Toelating tot de cao van de gemeente bleef sowieso onbespreekbaar.”

Op het verkeerde been gezet

De vakbond en de or hebben aangedrongen op een ondernemings-cao. “Als de gemeente vindt dat wij als zwembadpersoneel niet bij Maastricht Sport horen, hebben we toch op zijn minst recht op een cao met gelijkwaardige arbeidsvoorwaarden? Maar ook daar wilde Mackus niet aan.”

Volgens Craenen bleef hij vrijwel alles weigeren en zette hij iedereen, inclusief de oppositie, op het verkeerde been. “Eerst zou het € 500.000 kosten om 40 medewerkers onder de cao Gemeenten te brengen, daarna weer € 700.000 of € 800.000. Onze waarde als werknemers stijgt of daalt als het ware met de goudprijs, wat ons gevoel van ongelijkheid, boosheid en actiebereidheid alleen maar versterkte.”

Voorgenomen verkoop zwembad

De or en de FNV vermoeden dat de houding van de gemeente te maken heeft met een stilzwijgend plan om het zwembad aan een commerciële partij te verkopen, een trend die ook in veel andere gemeenten zichtbaar is.

FNV-bestuurder Ingrid Koppelman: “Is de werkelijke motivatie en strategie van de gemeente privatisering? Zo ja, dan kunnen onze mensen straks goedkoop verkocht worden aan een commerciële exploitant.”

Als or-voorzitter heeft Caenen samen met de or-bestuurder ervoor gezorgd dat de gestaakte dagen, in tegenstelling tot wat het gemeentemanagement van plan was, niet werden verrekend met vakantiedagen. “Verder moet de rechter zich maar buigen over de vraag of wij de cao Gemeenten met terugwerkende kracht tot 2017 waard zijn.”