In Memoriam: 'Robbert wàs medezeggenschap'

In Memoriam: 'Robbert wàs medezeggenschap'

Met het overlijden van Robbert van het Kaar ontviel de wereld van ondernemingsraden en medezeggenschap een onvergelijkbare steunpilaar en een eersteklas autoriteit. Een terugblik op zijn carrière met drie mensen die nauw met hem samenwerkten. 'Robbert wàs medezeggenschap'.

Robbert van het Kaar overleed op maandag 16 september 2024 aan de gevolgen van een val eerder in het jaar. Hij werd 67 jaar oud.

Hij promoveerde in 1995 op het onderwerp 'medezeggenschap bij fusies en ontvlechting', maar was al vóór die tijd een duidelijk aanwezige stem op het gebied van medezeggenschap, zowel op nationaal als Europees niveau.

Tik zijn naam in op een zoekmachine en het duizelt je al snel van het aantal werkzaamheden en instanties waarbij hij betrokken was. Zo was hij onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam (en daarvan het Hugo Sinzheimer Instituut en AIAS), onafhankelijk lid bij de SER, betrokken bij de Alliantie Medezeggenschap en Governance.

Na zijn pensionering werd hij onder meer docent maar bleef evengoed actief voor diverse SER-commissies. Zijn kennis en expertise lagen in de medezeggenschap en het arbeidsrecht. Maar hij was ook iemand die zich graag op bestuurlijk niveau mengde in wat hem aan het hart ging.

‘Je kon niet om Robbert heen’

Marion Winnink, werkzaam bij de SER-Commissie Bevordering Medezeggenschap (CBM), kende Robbert sinds de jaren ‘90. In de tijd dat ze hoofdredacteur van OR Informatie (de voorloper van OR magazine) was, kregen zij een intensiever contact. Robert was lange tijd lid van de adviesraad van het magazine. Winnink: "Je kon letterlijk niet om hem heen als het om medezeggenschap gaat."

Bij de CBM zat hij in tal van werkgroepen, zoals die voor het voorbeeldreglement, nalevingsonderzoek, richtlijn loontransparantie en toekomstgerichte medezeggenschap. Hij was in feite betrokken bij elk onderwerp waar de CBM zich sterk voor maakt.

"Robbert wàs medezeggenschap", zegt Winninks collega Sophia Geelkerken. "Je kon ook altijd bij hem aankloppen. Hij kende natuurlijk de wet op zijn duimpje. Maar als hij eens het antwoord niet direct wist, kon hij je precies doorverwijzen naar die ene persoon die je wèl verder kon helpen. Ook zijn netwerk was enorm. Zowel nationaal als internationaal."

Dat had wellicht te maken met zijn verschillende invalshoeken op de medezeggenschap, naast zijn rol als wetenschapper. Zo was hij al zo’n twintig jaar werknemerscommissaris voor enkele organisaties.

Indrukwekkende lijst publicaties

Ook zijn lijst met publicaties is indrukwekkend. Steven Jellinghaus, zijn co-auteur van diverse boeken en andere publicaties, meldt dat Robbert de laatste tijd eveneens actief was op het gebied van corporate litigation: juridische geschillen binnen organisaties of tussen directies en aandeelhouders. "Opvallend is dat hij dit deed zonder een juridische opleiding. Hij is van huis uit econoom", zegt Jellinghaus. Het zegt veel over zijn vermogen om zaken analytisch en vanaf een afstand te beschouwen.

Robbert was secuur in zijn werk. Hij stond ook bekend als een uitstekend voorzitter die iedereen in zijn waarde liet, maar tegelijk helder was in de normen waar hij aan hield. Hij was professioneel kritisch maar nam evengoed de moeite om te zeggen dat hij iets goed vond, zoals een in zijn ogen geslaagde editie van OR Informatie over medezeggenschap in het MKB. Wie hem kende weet dat hij een aimabel persoon was, en bovendien erg behulpzaam.

'Ik ben een dinosauriër'

Winnink en Geelkerken kenschetsen hem als hem ‘gedreven, motiverend en inspirerend.’ Hij noemde zichzelf weleens de 'dinosauriër van de medezeggenschap', vertelt Winnink. "Maar dat betekende zeker niet dat hij uit de tijd was. Hij had een lenige geest en bleef altijd met zijn tijd meebewegen." Niet voor niets was hij actief voor de werkgroep Toekomstgerichte medezeggenschap.

Schaken

Uiteraard was hij veel meer dan alleen zijn werk, hoe hartstochtelijk en voortvarend hij daarin ook was. "Hij kon met iedereen overal over praten", schrijft Robert Kikkert in zijn In Memoriam voor Robbert op de site van schaakvereniging Caissa. Schaken was een andere grote passie, wat onder meer tot uitdrukking kwam in zijn functie als bestuurder van het Max Euwe Centrum. Nog een illustratie van zijn analytische geest die graag een vinger in de pap hield.

Voor de wereld van de medezeggenschap betekent het overlijden van Robbert van het Kaar een onvervangbaar verlies. Op menselijk vlak laat hij drie zoons na. Voor hen geldt Robberts onvervangbaarheid in absolute zin. Wij wensen hen alle nodige kracht toe bij het verwerken van dit verlies.

Jac. Janssen is freelance journalist en auteur. Van 2017 tot februari 2024 was hij hoofdredacteur van OR magazine (eerst OR Informatie).

Beeld: Shutterstock
Wor

Dit zijn de uitgangspunten van de Wet op de Ondernemingsraden

De basis van elke handeling van een ondernemingsraad is de Wet op de ondernemingsraden (Wor). In dit artikel beschrijven we de uitgangspunten van deze wet.

Beeld: Shutterstock
werkwijze or

De medezeggenschap van de 'activistische ambtenaar' in de...

De 'activistische ambtenaar' staat volop in de schijnwerpers. Maar wat houdt dit precies in, en welke rol speelt de medezeggenschap in georganiseerde tegenspraak? Ambtenaren en experts delen hun inzichten: "Laat je trainen in het bewustzijn van je kracht."

werkwijze or

Volgens Steven: pas op voor de paarse krokodil

Wie even buiten de regels van het systeem valt, loopt snel vast in bureaucratische rompslomp. De 'paarse krokodil' uit een oude reclame is synoniem geworden voor dit eindeloze gedoe. Steven maakte het zelf mee en waarschuwt or's ervoor te waken.

Beeld: Shutterstock
werkwijze or

Verbeter de effectiviteit van de or door alle karakterkleuren te...

Wil je de samenwerking en communicatie in de or verbeteren, erken dan dat iedereen anders tegen zaken aankijkt. Het respecteren van deze verschillen is de basis voor effectieve samenwerking. Begin met het vaststellen van de kleuren in de or.

werkwijze or

Or-lid ProRail: 'We worden in vroeg stadium meegenomen en kunnen zo...

"Door op een participatieve manier samen te werken met de bestuurder, wordt de or vroeg in adviestrajecten betrokken." In Or-lid aan het Woord delen or-leden hun ervaringen en uitdagingen. Deze keer: Chantal Jenster, voorzitter van de ondernemingsraad van spoorbeheerder ProRail.

Beeld: Shutterstock
ondernemingsbeleid

Het psychologisch contract: wat de or kan betekenen bij onbeschreven...

Bij het tekenen van een arbeidsovereenkomst ga je onbewust een psychologisch contract aan, met bepaalde verwachtingen over werk en werkgever. Na verloop van tijd kan dit beeld veranderen, zelfs als je functie op papier hetzelfde blijft. Wat kan de or doen bij dit psychologisch contract?

Internationale medezeggenschap

Multinationale medezeggenschap: wat als besluiten elders worden...

Medezeggenschap bij multinationals is complex. Doordat besluiten vaak in het buitenland worden genomen, heeft de ondernemingsraad beperkte invloed. In dit artikel verkennen we de kenmerken, sterke kanten en uitdagingen van medezeggenschap binnen multinationals.

Beeld: Shutterstock
geheimhouding

Omgaan met geheimhouding: 10 tips voor de or

Geheimhouding speelt vaak een rol bij ondernemingsraadzaken. Maar waar liggen de grenzen? Bestuurders kunnen dit niet altijd afdwingen, en de or hoeft het niet altijd te accepteren.

Onderwerpen beheren

Mijn artikeloverzicht kan alleen gebruikt worden als je bent ingelogd.