Werkdruk aanpakken: voorbij de hypes en de mythes

Werkdruk is een collectief probleem, het is meetbaar en oplosbaar. Ik kom regelmatig werkgevers, HR-adviseurs en workshopleiders tegen die het daar niet mee eens zijn. Zij vinden dat werkdruk vooral een individueel probleem is.

‘U dient beter voor uzelf te zorgen. U heeft een cursus ‘omgaan met stress’ nodig. U heeft het veel te druk in uw privé leven. U moet doen aan zelfregie en mindfulness.’

Maar enkele weken geleden gaf ik een or-cursus in een zorginstelling. Een van de or-leden kwam wat later. Op haar afdeling zat een collega met een burn-out thuis, een andere collega had zich ziek gemeld en er was op dat moment alleen een uitzendkracht en zij zelf over om op een afdeling alle bewoners uit bed te helpen, te wassen en aan te kleden. Zij kwam daarna iets te laat, oververhit en vol stress naar de cursus.

Deze medewerkster zou dus gemotiveerd moeten worden om zich te gaan ontwikkelen, zelf verantwoordelijkheid te nemen voor het plezier in haar werk?

Dit leidt af van de structurele oorzaken van werkdruk

Natuurlijk zijn er verschillen tussen mensen. Maar een benadering die alleen maar de nadruk legt op het individu leidt af van de structurele oorzaken van werkdruk.

Laten we, voordat we de stress-bal bij de medewerker neerleggen, eerst kijken naar zaken als:

  • Planning en organisatie
  • Regels en procedures
  • Personeelsbezetting en flexwerkers
  • Informatie en communicatie
  • Leiding en samenwerking
  • Technologie en onderhoud
  • Opleiding en vakmanschap
  • Mentale belasting
  • Regelruimte/werktijden
  • Toekomstonzekerheid
  • Intern en extern ongewenst gedrag

Werkdruk is te meten

Werkdruk is prima te meten. Bijvoorbeeld met de sneltest werkdruk van SKB/FNV. Dit is een wetenschappelijk verantwoorde test die binnen twee minuten is in te vullen. Deel de resultaten met elkaar in de organisatie.

Zoek vervolgens naar oorzaken. Dat kan het beste door dit te bespreken in een afdelingsoverleg (als dat ondanks werkdruk nog bestaat). Er zijn ook online oorzakentests zoals bijvoorbeeld de Vakbondscheck werkdrukoorzaken. Zoek pas naar oplossingen als de oorzaken in kaart zijn gebracht.

Stel een lijstje op

Stel een wensen-/oplossingenlijstje op en bespreek dat met medewerkers of bedrijfsleiding, ondernemingsraad of vakbondsafdeling. Maak afspraken en vergeet niet successen te vieren. Meet de werkdruk nogmaals enige tijd nadat de oplossingen zijn ingevoerd. Is de werkdruk nog steeds hoog? Zoek naar andere oorzaken. Is de werkdruk verlaagd? Dan heb je de juiste oorzaken aangepakt.

Lees ook:

Koen Zonneveld is dagvoorzitter tijdens de 19e editie van Landelijke VGWM-dag op 9 maart 2023. Niet alleen verzorgt Koen de opening, hij geeft ook de workshop ‘Gebruik de Arbodienst/bedrijfsarts voor je Arbobeleid’. Hierin staat preventief arbobeleid centraal. Hoe zorg je dat de Arbodienst/bedrijfsarts helpt bij het scheppen van veilig en gezond werk? Hoe kun je dat als OR/VGWM-commissie bevorderen? . Bekijk het programma.

Beeld: Shutterstock

Ongewenst gedrag komt het meest voor in zorg en horeca: ontbrekend...

Ongewenst gedrag op het werk, zoals seksuele aandacht, intimidatie, lichamelijk geweld of pesten, komt het vaakst voor in de zorg en horeca. In totaal heeft 17% van de werkenden hiermee te maken, zo blijkt uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van het CBS.

Beeld: Shutterstock

Heeft or rechten bij vastleggen instructies leidinggevenden voor...

Dat de or instemmingsrecht heeft als het gaat om het vaststellen, veranderen en intrekken van een verzuimbeleid, is algemeen bekend. Maar hoe zit het met de instructie die leidinggevenden krijgen om uitgevallen medewerkers te begeleiden? Welke mogelijkheden heeft de or om ervoor te zorgen dat leidinggevenden niet te veel gaan pushen?

Beeld: Shutterstock

Onveilige werksfeer bij ministerie I&W onder vergrootglas: FNV stelt...

Vakbond FNV stelt een onderzoek in naar de werkcultuur op het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De omgangsvormen zijn sociaal onveilig, denigrerend en racistisch, zeggen ambtenaren en or-leden. Leidinggevenden intimideren en raden het melden van klachten af.

Beeld: Shutterstock

Rechter: terecht ontslag wegens negatieve uitlatingen over...

De vrijheid van meningsuiting van een medewerker mag worden ingeperkt als het de veiligheid op school aantast, oordeelt het hof in een hogerberoepszaak. In de rubriek Jurisprudentie bespreken juristen wekelijks een uitspraak.

Instemmingsrecht or bij wijzigingen in beloningssysteem: zo zit dat 

Instemmingsrecht or bij wijzigingen in beloningssysteem: zo zit dat

De ondernemingsraad heeft wettelijk instemmingsrecht bij een door de ondernemer voorgenomen wijziging van een beloningssysteem. Het is echter niet altijd duidelijk waar de grens ligt met voorgenomen besluiten die zien op primaire arbeidsvoorwaarden, waarop het instemmingsrecht niet ziet. Zo neem je als or je rol bij concernbesluitvorming.

Beeld: Shutterstock

3 tips over hoe je als or omgaat met instemmingsrecht bij arbozaken

Het sterkste recht van de ondernemingsraad als het gaat om arbeidsomstandigheden is het instemmingsrecht. Een werkgever moet de or schriftelijk om instemming vragen bij het invoeren, wijzigen of intrekken van arboregelingen. Met deze 3 tips sta je als or nóg sterker.

Beeld: Shutterstock

Bij een goed ADM-beleid gaat het om preventie, niet om sancties

Tijdens het werk mag je geen glaasje op hebben. Maar hoe kan een organisatie een goed alcohol-, drugs- en medicijnbeleid (ADM-beleid) ontwikkelen dat zowel voor de werknemers als voor het bedrijf werkt? En welke rol speelt de or hierin?

Beeld: Shutterstock

Voorbeelddocument: alcohol-, drugs- en medicijnbeleid

Gebruik dit voorbeelddocument om samen met personeelszaken een effectief alcohol-, drugs- en medicijnbeleid (ADM-beleid) te ontwikkelen voor een veilige en gezonde werkomgeving. Let op: het vaststellen, wijzigen of intrekken van dit beleid vereist instemming.

Mijn artikeloverzicht kan alleen gebruikt worden als je bent ingelogd.