Dat schrijft Johannes Kooistra in het boek ‘Papieren tijger met potentie: pleidooi voor de bevorderende en bewakende taak van de ondernemingsraad’.

Want wat staat er ook al weer in artikel 28? Lid 1 stelt:

• De ondernemingsraad bevordert zoveel als in zijn vermogen ligt de naleving van de voor de onderneming geldende voorschriften op het gebied van de arbeidsvoorwaarden, alsmede van de voorschriften op het gebied van de arbeidsomstandigheden en arbeids- en rusttijden van de in de onderneming werkzame personen.

Wetten veranderen vaak

En dat is gelijk al heel moeilijk, schrijft Kooistra. Er zijn enorm veel wetten op het gebied van arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden. Wetten die bovendien regelmatig veranderen.  Kooistra: "Ook is het moeilijk zicht krijgen op het al dan niet naleven van regelingen op individueel of teamniveau. De or is daarbij afhankelijk van meldingen door de achterban, met het risico dat de or de verdenking op zich laadt zich teveel met individuele zaken in te laten. Immers: wanneer is er sprake van niet naleven van geldende voorschriften? Wanneer is er sprake van nalatigheid, van opzet, van verschil in interpretatie?"

Bevorderen is niet afdwingen

Uit jurisprudentie blijkt verder dat 'bevorderen' niet hetzelfde is als 'afdwingen'. Een ondernemingsraad die vindt dat de onderneming zich niet houdt aan de geldende voorschriften, krijgt voor de rechter nogal eens nul op het rekest.

Ook de andere bevorderende taken, zoals het stimuleren van werkoverleg (lid 2), het waken tegen discriminatie (lid 3) en het (naar vermogen) bevorderen van zorg voor het milieu (lid 4) kunnen binnen organisaties soms op weerstand rekenen. Maar er valt winst te halen voor zowel de ondernemingsraad als de onderneming.

Dankbare opdracht

Neem de zorg voor het milieu. Een dankbare opdracht voor de ondernemingsraad, stelt Kooistra. "De zorg voor het milieu is niet alleen een maatschappelijke opdracht voor ondernemingen, maar valt er bedrijfseconomisch veel winst te halen, bijvoorbeeld door het besparen op energie(kosten) en voorkomen van vervuiling."

Concrete stappen ondernemingsraad

Wat kan de ondernemingsraad doen om dit belangrijke onderwerp levend te houden? De bevorderende taak vraagt om inzicht van de ondernemingsraad. Kooistra geeft een paar suggesties.

• De ondernemingsraad kan met een beroep op het informatierecht inzage vragen in het milieuzorgsysteem.
• In het overleg over de algemene gang van zaken kan de vraag gesteld worden of er (jaarlijks) een milieuprogramma wordt opgesteld.
• De ondernemingsraad kan bij zichzelf te rade gaan op welke manier hij betrokken is bij het tot stand komen én uitvoeren van het milieubeleid en het milieuzorgsysteem. Is bijvoorbeeld bekend wie in de onderneming verantwoordelijk is voor milieuzorg?