Stakend de verkiezingen in

In één week waren er verkiezingen én stakingen. In een tv-programma werd beargumenteerd dat dankzij de democratie wij kunnen staken en dat, als je dat wilt behouden, je juist moet zorgen dat iedereen kan stemmen. Klonk mij wel plausibel in de oren. Gelukkig hadden de vakbonden maatregelen genomen: wie door de staking lastig kon stemmen, kon opgehaald worden.

In de ondernemingsraad zijn er ook verkiezingen. Als het meezit: met genoeg kandidaten een verkiezing voor de or als geheel. Soms heeft een or het ook goed samen, en hebben zij niet de behoefte om te stoppen na een zittingstermijn. Een grote verkiezingscampagne is dan vaak niet aan de orde. Te veel kandidaten geeft dan immers minder kans om herkozen te worden.

Soms wordt er waarlijk politiek bedreven

Na de installatie van de or zijn er vaak ook verkiezingen voor de verschillende rollen binnen de or. Soms spelen daar ook diverse belangen. Voor sommige or-leden hangt daar persoonlijk veel van af. Zoals extra uren voor het voorzitterschap en/of vrijstelling van het reguliere en soms saaie werk. Een dieptepunt voor mij als trainer was ooit een hele dag verkiezingen over de rollen van het dagelijks bestuur. Voorafgaand aan de cursus waren er al bondjes gesloten wie voor wie zou kiezen. Er werd waarlijk politiek bedreven.

De belangen om in het dagelijks bestuur zitting te krijgen zijn dan groot. Bij sommige ondernemingsraden is er in het reglement een eindpunt bepaald, zodat je je na 2 of 3 periodes je niet meer verkiesbaar mag stellen. Blijkbaar kennen we dat binnen politiek Nederland niet, en kun je tot het oneindige premier blijven.

Debatteren ..

Rutte heeft het er goed van afgebracht volgens de media tijdens het interview met “Vandaag Inside”. Hij verstaat de kunst zich er “dansend” uit te bewegen.

Debatteren behoort ook tot de kernvaardigheden van een or-lid. Hoe overtuig je de bestuurder, hoe neem je hem of haar mee? Soms bekijken we tijdens een training dan korte video’s, wellicht wordt dit een fragment om te herhalen. Mijn oud-collega heeft er zelfs een boek over geschreven getiteld Gloedvol debatteren voor ondernemingsraden. Het is echt een vak apart.

.. of verbindend communiceren?

Zelf ben ik meer van “verbindend communiceren”. Hoe kun je op zoek gaan naar common ground, waar liggen de gemeenschappelijke belangen en hoe krijg je die op tafel? Dit vraagt een meer open houding en een nieuwsgierige blik. Als standpunten eenmaal zijn ingenomen wordt het lastig en verhardt het klimaat.

Escaleren naar boven

Net zoals je soms in de politiek naar boven kunt escaleren, gebeurt dit ook in de medezeggenschap. Dan gaat een or de bestuurder voorbij en informeert de board van het moederbedrijf, of gaat in gesprek met de RvC over de zorgen van de or. Over het algemeen zet dit de verhoudingen meteen op scherp. De bestuurder voelt zich gepasseerd en zelfs geschoffeerd door deze handelswijze. Helaas heeft een or soms het gevoel wel te móeten escaleren, omdat hij anders niet gehoord wordt.

Behandel de ander zoals je zelf behandeld wilt worden. Tja, het blijft zoeken op welke wijze je je invloed pakt. En neem je voor lief dat het overlegklimaat tijdelijk tot het vriespunt daalt? Ook in de politiek komt het voor, maar meestal ontdooit het redelijk snel en we hebben elkaar toch weer nodig.

Tineke Visser is trainer, adviseur en procesbegeleider medezeggenschap en eigenaar TienOpleidingen.nl. Contact? Tineke.visser@Tienopleidingen.nl

Lees ook:

OR-lid ASML: 'Als twintiger wil ik de stem van mijn generatie laten...

Als werknemer van een sub-sub-subafdeling blijft veel van wat in een miljardenbedrijf gebeurt, buiten beeld. Behalve als je in de or zit. In de rubriek Or-lid aan het woord delen or-leden hun ervaringen en uitdagingen. Deze keer: Myrthe Scheepers, or-lid bij chipmachinefabrikant ASML, die als twintiger de stem van haar generatie wil vertegenwoordigen.

Hoe krijg je grip op gefaseerde besluitvorming in jouw organisatie?

Organisatiewijzigingen zijn doorgaans complexe zaken. Er gaat het nodige denkwerk aan vooraf, diverse scenario's worden doorgenomen. Uiteindelijk, voorafgaand aan de invoering, moeten de plannen als voorgenomen besluit aan de ondernemingsraad worden voorgelegd. Soms is de or al in diverse fases betrokken geweest, maar meestal zien de plannen eruit als een 'voor-je-genomen' besluit. Hoe moet je hier als or mee omgaan?

Checklist: zo kijk je als or naar bezuinigingsmaatregelen

Bijna elke organisatie krijgt weleens met bezuinigingen te maken. De bestuurder presenteert het vaak als noodzakelijk kwaad om (financieel) gezond te blijven. Maar is dat zo? En, als bezuinigingen echt onvermijdelijk zijn, hoe sta je als or voor de belangen van zowel de medewerkers als de organisatie? Met deze checklist in de hand zie je niets over het hoofd.

Rechter: stichting mag 4 or's samenvoegen tot 1 na wijziging...

Een zorgstichting wijzigde in 2022 haar structuur en paste de medezeggenschap aan, van een cor en 3 deel-or's naar één or. Ondanks negatief advies van de cor werd het besluit doorgevoerd. De rechter oordeelde dat dit terecht was. In de rubriek Jurisprudentie bespreken juristen wekelijks een uitspraak.