André van Deijk is senior adviseur bij OR Consultancy. Hij ondersteunt ondernemingsraden vooral bij overnames, fusies, organisatieveranderingen, financieringsvraagstukken en investeringen. Daarnaast is hij bestuurslid van de branchevereniging van medezeggenschapsbedrijven BVMZ.
2024 is vermoedelijk een jaar waarin van ons gevraagd wordt ons aan te passen aan nieuwe, onverwachte omstandigheden. Maar ook een jaar waarin veel oude shit nog op ons ligt te wachten.
Op de een of andere manier ben ik weer stevig aan de gang met visie de laatste tijd. Visie en de rol van de ondernemingsraad, visie van de ondernemingsraad en de rol van de leden. Invulling van die rol als vertaling van die visie. Trappetje op, trappetje af.
Gelukkig neemt het bestrijden van de uitwassen van big tech inmiddels serieuze vormen aan. De EU heeft met een reeks aan nieuwe regels big tech de wacht aangezegd. Met twee nieuwe Europese wetten wordt de concurrentie vergroot en de positie van de consument versterkt. De Amerikaanse regering pakt Google aan. Dat doet de Consumentenbond ook, maar dan vanwege schending van de privacy gedurende lange tijd. Dat doet op zich deugd.
Ik ben voor verandering, al is het maar vanuit gezond verstand. De wereld staat toch nooit stil. Alles is altijd aan verandering onderhevig. Of we dat nu willen of niet. En dan kun je maar beter voor zijn. De wereld is ook nog eens ingewikkeld. Iets dat hetzelfde lijkt, is niet hetzelfde, al is het maar omdat de omgeving is veranderd. Want wat gelijk gebleven lijkt, moet functioneren in een andere wereld en dat is een verandering.
Al mijn stokpaardjes zijn de afgelopen tijd in hoog tempo voorbij gegaloppeerd. Van graaiende private equity-aandeelhouders, die gezonde bedrijven ruïneren met godslasterlijke incompany-leningen, tot aan hevige gevechten over informatie met bestuurders en advocaten. En van gesjoemel met uitwisselbaarheid van functies en afspiegeling tot het onheus vermijden van or-betrokkenheid.
Na een flink aantal jaren waarin we vooral te maken kregen met overnames, meestal door private equity, is het feest een klein beetje voorbij en dienen zich weer reorganisaties aan. De kranten maken melding van techbedrijven die gereorganiseerd worden, omdat hun waarde anders wordt berekend. Maar zij zijn niet de enige.
Het komt toch geregeld voor dat bestuurders voor de ondernemingsraad wensen te bepalen hoe het adviesproces eruit moet zien. Daarbij gaan ze vrijwel altijd uit van efficiëntie als criterium en niet van de kwaliteit van de medezeggenschap. Als or dien je daarop bedacht te zijn en aandacht voor te hebben. En eerst het proces goed regelen, voordat je met de inhoud aan de gang gaat.
Van de meeste crises die we nu ervaren, moet je constateren dat ze lang aangekondigd werden, maar dat er met die aankondigingen niet zo veel is gedaan. Helaas heb ik op de valreep van het jaar nog een crisis ontdekt, die precies in het rijtje past. Een nieuwe planeet op de plek waar je hem al jaren verwachtte te vinden, maar waar je hem niet goed zag, doordat alle andere donkere materie in de weg zat.
Voor een adviseur in de medezeggenschap kan de druk op sommige dagen hoog oplopen. Bijvoorbeeld omdat je ineens in een moeras belandt van onuitgesproken gezagsverhoudingen die volgens het wetboek niet bestaan tussen or en bestuurder, maar gewoon werkelijkheid zijn. Gewoon even meelopen naar de koffieautomaat kan al helpen, maar soms kom je er niet zonder kleerscheuren af.
Deze week in de krant een opsomming van de gebieden waarop de politiek niet vooruit heeft gekeken en verzuimd heeft om tijdig investeringen in gang te zetten. Meest in het oog springend op dit moment is het elektriciteitsnet en sowieso investeringen in onze energievoorziening. Maar er zijn veel meer thema's: stikstof natuurlijk, wonen. Enfin, u kent het rijtje waarschijnlijk wel.
