We worden nu ziek van drukte en personeelstekort

Het ziekteverzuim wordt anders. In augustus is het gedaald, van gemiddeld 4,5 naar precies 4 procent. Dat blijkt uit cijfers van de arbodiensten ArboNed en HumanCapitalCare. Is het een verlate zomerdip in de cijfers, die elk jaar optreedt? Het verzuim door psychische klachten neemt nog wel langzaam toe.

Eerder dit jaar bleven de gemiddelde maandcijfers voor het ziekteverzuim langzaam oplopen: van 4,3 procent in mei naar 4,5 procent eind juli. In augustus keerde die trend met een daling naar 4 procent gemiddeld. Daarmee ligt het gemiddeld verzuimpercentage bijna op het gebruikelijke niveau van vóór corona in augustus 2019, stellen ArboNed en HumanCapitalCare.

Tip! De ondernemingsraad heeft veel te zeggen over veilig en gezond werken. Zeker met alle veranderende werkomstandigheden na corona. Ga dus eens op Safety Safari en verdiep je in de vernieuwingen van de RI&E. En doe nu eens echt iets aan de werkdruk en werkstress op de zaak. Laat je tijdens de Studiedag Arbo voor de OR op 15 december aanstaande in één dag bijpraten over alle actualiteit!

Long covid

In augustus 2022 was het gemiddelde percentage nog maar 0,2 procent hoger dan 3 jaar geleden. ‘Dit verschil kan grotendeels verklaard worden door het verzuim van mensen met langdurende COVID-klachten’, stelt Jurriaan Penders, bedrijfsarts en directeur medische zaken bij HumanCapitalCare. Overigens was het verzuim in de sectoren industrie en gezondheid en welzijn hoger dan gemiddeld, met 4,7 en 5,6 respectievelijk.

Psychisch verzuim stijgt gestaag

Kunnen we opgelucht ademhalen na deze verzuimcijfers? Niet helemaal. Corona veroorzaakte in augustus nauwelijks meer verzuim, geeft ook Penders toe. Maar het verzuim door psychische klachten neemt nog wel gestaag toe. Het gaat dan vooral om uitval door spanning en burn-outs. Dit jaar waren de cijfers voor dat type verzuim, meestal langdurig circa 10 procent hoger dan in dezelfde periode van 2019. Met het oog op de krapte op de arbeidsmarkt, benadrukken de arbodiensten het belang van het voorkomen van verzuim door hoge werkdruk en stress.

Penders: ‘Ongeveer een derde van het totale langdurend verzuim wordt veroorzaakt door psychische klachten. Twee op de duizend werknemers krijgen jaarlijks de diagnose burn-out van de bedrijfsarts en zijn dan gemiddeld 279 dagen uit de roulatie. Dat hakt er flink in, zeker in deze tijden waar al sprake is van hoge werkdruk door onder andere krapte in de arbeidsmarkt.’

Let op stressgerelateerde klachten

Ziekteverzuim door psychische klachten verschilt enorm per sector. In sectoren met voornamelijk kantoorberoepen zien ArboNed en HumanCapitalCare relatief de grootste stijging tot 20 procent. Met name bij verzuim door stressgerelateerde klachten in de sector Informatie en Communicatie. In de sectoren gezondheid en welzijn was verzuim met deze oorzaken begin dit jaar nog 10 procent hoger dan vòòr de coronapandemie. Ook in het onderwijs, voor corona de sector met het meeste stress-gerelateerde verzuim, steeg dit type verzuim weer in 2021. Na een daling aan het begin van de pandemie.

Krapte, meer werkdruk en drukte

Penders ziet een verband tussen de stijging van het verzuim met psychische oorzaken en de krapte op de arbeidsmarkt. Maar er zijn ook mensen die niet kunnen werken doordat ze last hebben van een depressie. ‘Minder ontspanning op het werk werkt daar ook in door.’ De druk op alle werkenden neemt duidelijk toe, vindt Penders. Maar: ‘Iedereen heeft een aandeel in de oorzaak en ook in de oplossing’, stelt hij.

Lees ook:

Penders vindt het mede hierom belangrijk dat werkgevers inzicht krijgen in de risico’s van uitval. ‘Preventie is belangrijker dan ooit. Zodat je daar actie op kunt ondernemen voordat iemand uitvalt. Bijvoorbeeld via het Preventief medisch onderzoek (PMO).’ Hij raadt iedereen aan om goed te blijven letten op signalen die kunnen duiden op stress. ‘Blijf in gesprek met elkaar, organiseer individuele aandacht en geef ruimte voor zaken waar werknemers energie van krijgen. En schakel op tijd hulp in.’

Stijging coronabesmettingen

Helaas loopt het aantal positieve coronatests in alle leeftijdsgroepen inmiddels ook weer op. Dat is mogelijk het begin van de verwachte najaarsgolf, meldt het RIVM. Ook het aantal ziekenhuisopnames stijgt. Op een speciale website van het RIVM kunnen mensen zelf doorgeven of ze klachten hebben die bij een coronabesmetting horen. Op deze infectieradar stijgt het aantal besmettingen. Het advies is dan ook: houd je aan de basisadviezen, zoals handen ontsmetten en in de elleboog hoesten en niezen, vaccineren en testen. Als een zelftest positief is, luidt het advies nog steeds om in isolatie te gaan.

Dit moet de or weten over de Wet verplichtstelling vertrouwenspersoon

Organisaties met minimaal 10 werknemers moeten met de Wet verplichtstelling vertrouwenspersoon binnenkort een vertrouwenspersoon aanstellen om ongewenst gedrag te voorkomen. De Tweede Kamer heeft het wetsvoorstel aangenomen. Als or moet je op de hoogte zijn van deze instemmingsplichtige veranderingen. .

Heeft or rechten bij vastleggen instructies leidinggevenden voor...

Dat de or instemmingsrecht heeft als het gaat om het vaststellen, veranderen en intrekken van een verzuimbeleid, is algemeen bekend. Maar hoe zit het met de instructie die leidinggevenden krijgen om uitgevallen medewerkers te begeleiden? Welke mogelijkheden heeft de or om ervoor te zorgen dat leidinggevenden niet te veel gaan pushen?

Model instellingsbesluit vaste VGWM-commissie

Een van de belangrijkste commissies binnen een ondernemingsraad is de VGWM-commissie. Deze houdt zich onder meer bezig met onderwerpen als naleving van de Arbowet, het arbobeleid en de RI&E, maar denkt ook mee over verzuim, duurzame inzetbaarheid en werkgeluk. Wat leg je vast in het instellingsbesluit? Dit voorbeelddocument helpt je daarbij.

Instemmingsrecht or bij wijzigingen in beloningssysteem: zo zit dat

De ondernemingsraad heeft wettelijk instemmingsrecht bij een door de ondernemer voorgenomen wijziging van een beloningssysteem. Het is echter niet altijd duidelijk waar de grens ligt met voorgenomen besluiten die zien op primaire arbeidsvoorwaarden, waarop het instemmingsrecht niet ziet. Zo neem je als or je rol bij concernbesluitvorming.