Om te beginnen het begrip integriteit: wat wordt daarmee bedoeld?

Renate Vink-Dijkstra (De Clercq Advocaten): ‘Integriteit op de werkvloer betekent op een respectvolle manier met elkaar omgaan en daarmee een veilige werksfeer creëren. We hebben in de media de afgelopen jaren veel voorbeelden gezien van situaties waarin dit misging, met ongewenst of grensoverschrijdend gedrag. Wij merken dat het voor ondernemingsraden een beetje een ongrijpbaar onderwerp is. Men heeft het gevoel: dit is wel belangrijk, maar wat doen we eraan?'

'Terwijl er genoeg mogelijkheden zijn voor de or om bij te dragen aan het naleven van integer gedrag. Neem alleen al het Wor-artikel 28 dat de or vraagt “naar vermogen” bij te dragen aan onder andere het borgen van een veilige werksfeer en het tegengaan van discriminatie.’

Je zegt: genoeg mogelijkheden voor de or – geldt dat ook voor beide andere onderwerpen van jullie workshop: diversiteit en inclusie?

‘We willen een diverse en inclusieve werkvloer, en dat begint in het aannamebeleid. Denk aan gender, mensen met afstand tot de werkvloer of een andere culturele achtergrond. We willen gelijke kansen voor iedereen. Dat is een hele uitdaging waarbij ook voldoende oog moet zijn voor privacy van medewerkers en het tegengaan van discriminatie.'

'Er komt overigens naar verwachting nieuwe wetgeving aan die werkgevers ertoe moet aanzetten discriminatie op de arbeidsmarkt tegen te gaan bij het aannamebeleid. Inclusiviteit en diversiteit beginnen bij selectie aan de deur. Die wetgeving zou een mooie stok achter de deur moeten zijn voor werkgevers. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat anoniem solliciteren andere resultaten oplevert dan met de naam en foto van de kandidaten erbij en dat zou moeten worden voorkomen.’

Genoeg aanknopingspunten dus voor de or, waarom is er dan toch nog weinig belangstelling voor integriteit, diversiteit en inclusie?

‘Bij grote multinationals staan deze onderwerpen meestal al lang op de agenda, terwijl beleid op dit gebied in de wat kleinere organisaties minder ver ontwikkeld is. Tijdens onze workshop hopen we daarom op deelnemers uit verschillende soorten organisaties, zodat zij ook verschillende soorten ervaringen kunnen uitwisselen en van elkaar kunnen leren.’

Wat kun je en wat wil je als ondernemingsraad doen met dit onderwerp? ‘Om te beginnen: zet het op de agenda wanneer dit nog niet het geval is. Daar heb je voldoende juridische haakjes voor als dat nodig is. Dit klinkt vanzelfsprekend en dat is het ook, maar het gaat erom dat je samen met de bestuurder vervolgens een plan van aanpak maakt.’

Het begint met een visie

‘Om van meerwaarde te zijn voor de organisatie, moet een ondernemingsraad eerst een eigen visie ontwikkelen over deze thema’s, en daarbij behorende doelstellingen formuleren. Om vervolgens een passende aanpak te ontwikkelen, heb je voldoende inzicht nodig in de eigen organisatie, en voeling in wat er leeft bij de achterban.’

Maar het wordt moeilijk als blijkt dat de bestuurder zelf geen visie heeft op dit gebied, erkent Vink-Dijkstra. ‘Dan kun je dit onderwerp bij de bestuurder aankaarten en samen een visie en een plan van aanpak ontwikkelen.’

‘Daarbij komen veel vragen aan de orde, want het blijft een gevoelig maar ook ingewikkeld onderwerp. Hoe pak je het aan? Hoe zit het met de privacy? Wil de bestuurder er wel aan?'

'Als dat niet vlot kun je als or ook je initiatiefrecht inzetten. Integriteit, diversiteit en inclusie zijn onderwerpen die flink onder druk staan van de actualiteit. Het is maatschappelijk verantwoord om een diversiteitsbeleid te hebben: daar kun je de bestuurder op aanspreken.’

Werkgeluk

Het resultaat van een goed beleid op dit gebied is, hopelijk, een veilige werkomgeving waarin iedereen kan zijn wie hij of zij is. ‘Dat bevordert het werkgeluk binnen je organisatie. Dat klinkt wel gemakkelijk, maar in de praktijk is het moeilijk te realiseren. Diversiteit en inclusie zijn te complex om van bovenaf te reguleren. Daar heb je wetgeving, de bestuurder én de werkvloer voor nodig. En daarin is dus een belangrijke rol weggelegd voor de ondernemingsraad.’